मध्यमवर्गीयांसाठी गुंतवणुकीचे सर्वोत्तम पर्याय

Top 12 Best Investment Plans for the Middle Class Explained in Marathi

मध्यमवर्गासाठी टॉप 12 सर्वोत्तम गुंतवणूक योजना

1. सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी Public Provident Fund (PPF)

सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी Public Provident Fund (PPF) हा भारतातील निम्न आणि मध्यमवर्गासाठी लोकप्रिय गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे. पीपीएफ (PPF )सरकारद्वारे नियंत्रित केले जाते. तुम्ही पोस्ट ऑफिस किंवा कोणत्याही बँकेच्या शाखेत पीपीएफ खाते उघडू शकता. रु. 100 प्रतिवर्ष आणि रु. 1,50,000 प्रतिवर्ष. प्राप्तिकर कायदा, 1961 च्या कलम 80C अंतर्गत, रु. 150000 पर्यंत कर कपातीस पात्र आहे. पीपीएफ खाती निश्चित वार्षिक व्याज देतात आणि सरकारी (Sovereign) हमी द्वारे सुरक्षित असतात. PPF गुंतवणुकीचा लॉक-इन कालावधी (Lock in Period)15 वर्षे आहे. काही आपत्कालीन खर्च करण्यासाठी तुम्ही लवकर पैसे काढू शकता. दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी पीपीएफ हा सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. (For long term investment PPF is Best Investment Plans for the Middle Class in India)

2. म्युच्युअल फंड (Mutual Funds)

म्युच्युअल फंड (Mutual Funds) हा एक अतिशय फायदेशीर गुंतवणूक पर्याय आहे, जो सर्व प्रकारच्या गुंतवणूकदारांसाठी डिझाइन केलेला आहे. असे काही म्युच्युअल फंड आहेत ज्यात तुम्ही किमान रु. 100 पासून गुंतवणूक करू शकता. म्युच्युअल फंडात गुंतवणुकीत काही जोखीम असतात परंतु जर तुम्ही विचारपूर्वक जोखीम घेतली तर ते नेहमीच फायदेशीर ठरते, हे FD सारख्या स्थिर-परताव्याच्या गुंतवणूक साधनांपेक्षा चांगले परतावा देण्यासाठी ओळखले जाते.

3. National Pension Scheme (NPS) नॅशनल पेंशन योजना

National Pension Scheme (NPS) ही सरकार-समर्थित सर्वोत्कृष्ट गुंतवणूक योजनांपैकी एक आहे आणि या योजनेअंतर्गत भारतातील नागरिकांना सेवानिवृत्तीचे समाधान प्रदान करण्याचे उद्दिष्ट आहे. गुंतवणूकदाराच्या निवडीनुसार, ते इक्विटी, बाँड, सरकारी अशा पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करते. तुम्ही वयाची ६० वर्षे पूर्ण केल्यानंतरच NPS मधील तुमची गुंतवणूक काढून घेऊ शकता. 2010 नंतर सरकारी नोकऱ्यांमध्ये देखील हे अनिवार्य आहे. हे पेन्शन फंड नियामक आणि विकास प्राधिकरण (PFRDA) च्या अधिकारक्षेत्रात आहे.

4. मुदत ठेव (Fixed Deposits)

मुदत ठेव (Fixed Deposits) ही एक पारंपारिक गुंतवणूक आहे जी ठेवीदाराला निश्चित परतावा देते. मुदत ठेवी प्रामुख्याने अत्यंत कमी ते शून्य जोखीम घेऊ इच्छित असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी असतात. तुम्ही तुमच्या आवडीच्या कालावधीसाठी कोणत्याही बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमधून 7 दिवस ते 10 वर्षांपर्यंत मुदत ठेव करू शकता. सध्या FD वर सर्वात कमी व्याजदर आहेत पण ती सुरक्षित गुंतवणूक आहेत. (Fixed Deposit is popular and Best Investment Plans for the Middle Class)

5. Unit Linked Insurance Plans (ULIPs) यूनिट लिंक्ड इन्शुरन्स योजना

युलिप हे विमा कंपन्यांनी देऊ केलेले आणखी एक लोकप्रिय गुंतवणूक साधन आहे. हे एकात्मिक विमा योजनेअंतर्गत विम्याचे तसेच गुंतवणुकीचे दुहेरी फायदे प्रदान करते. ULIPs सह, गुंतवणूकदाराने भरलेल्या प्रीमियमचा एक भाग इक्विटी, डेट किंवा हायब्रिड फंडांमध्ये गुंतवला जातो आणि दुसरा भाग जीवन विमा संरक्षित करण्यासाठी वापरला जातो.

6. वरिष्ठ नागरिक बचत योजना Senior Citizens’ Saving Scheme (SCSS)

वरिष्ठ नागरिकांसाठी हि एक रिस्क नसलेली टॅक्स बचत करणारी सर्वोत्तम गुंतवणूक योजना आहे. हि योजना नियमित उत्पन्न देणारी असल्याने वरिष्ठ नागरिकांसाठी सर्वोत्तम आहे. या योजनेत 7.4 टक्के प्रतिवर्षी इतका उत्तम व्याजदर मिळतो जो कि सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून सर्वोत्तम आहे.  SCSS योजना पूर्ण भारतभर सर्व बॅंक शाखांमध्ये व पोस्ट ऑफिसमध्ये उपलब्ध आहे. या योजनेअंतर्गत आपण जास्तीत जास्त 15 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करू शकता. योजनेचा कालावधी 5 वर्षे आहे तरीही आपण अजून 3 वर्षासाठी वाढवू शकता. SCSS खाते उघडताना यामध्ये आपण नॉमिनेशन देता येते. यात जास्तीत जास्त 7.4 टक्के व्याज मिळते. अत्यावश्यक आर्थिक गरजेपोटी आपण मुदतपूर्व रक्कम काढू शकता.

7. शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूक (Direct investment in Equity Share)

शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूक हा दीर्घकालीन कालावधीसाठी सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक मानला जातो. जरी बहुतेक गुंतवणूकदार शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूक हा उच्च-जोखीम गुंतवणुकीचा पर्याय मानत असले तरी, डायरेक्ट इक्विटी फंडांद्वारे दिलेला परतावा हा बाजारात उपलब्ध असलेल्या इतर गुंतवणूक पर्यायांपेक्षा जास्त असतो.

शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूक योजनांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार येतो तेव्हा, योग्य स्टॉक निवडणे, स्टॉक खरेदी करण्याची वेळ आणि स्टॉक विकण्याची वेळ यासारख्या काही बाबींचा विचार करणे शहाणपणाचे आहे. शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूकीमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्याचे विश्लेषण कसे करायचे हे तुम्हाला माहीत आहे याची खात्री करा. सध्या, 1 वर्ष, 3 वर्षे आणि 5 वर्षांचे मार्केट रिटर्न अनुक्रमे 8, 13 आणि 12.5 च्या आसपास आहेत. Direct investment in Equity Share will be Best Investment Plans for the Middle Class in future.

कृपया लक्षात ठेवा- शेअर मार्केट मध्ये थेट गुंतवणूक करण्यासाठी; गुंतवणूकदारांना डिमॅट खाते उघडणे आवश्यक आहे.

8. रिअल इस्टेट गुंतवणूक (Real Estate Investment)

भारतातील सर्वात वेगाने वाढणाऱ्या क्षेत्रांपैकी एक रिअल इस्टेट आहे, ज्यामध्ये किरकोळ, गृहनिर्माण, उत्पादन, व्यावसायिक आणि बरेच काही यासारख्या विविध क्षेत्रांमध्ये मोठ्या संधी आहेत. भारतात उपलब्ध गुंतवणूक पर्यायांपैकी फ्लॅट किंवा प्लॉट खरेदी करणे हा सर्वोत्तम निर्णय आहे. जोखीम खूपच कमी आहे कारण मालमत्तेचा दर 6 महिन्यांत वाढतो. रिअल इस्टेट गुंतवणूक ही मालमत्ता म्हणून काम करते, जी दीर्घकालीन कालावधीत उच्च परताव्यासह सर्वोत्तम गुंतवणूक योजनांपैकी एक मानली जाते. रिअल इस्टेट वर आपण आपल्या गरजेच्या वेळी मॉर्टगेज लोन घेऊ शकता. मॉर्टगेज लोन बद्दल अधिक महितीसाठी वाचा Mortgage loan in Marathi : Detailed Guide

9. RBI बॉन्ड्स (रिजर्व बँक ऑफ इंडिया चे बॉन्ड्स)

RBI करपात्र बाँड्सचा कार्यकाळ 7 वर्षांचा असतो आणि ते वार्षिक 7.15 व्याजदर देतात. हे रोखे केवळ डीमॅट मोडमध्ये सादर केले जातात आणि गुंतवणूकदाराच्या बाँड लेजर खात्यात (BLA) मान्यताप्राप्त असतात. रोखे रु. 1000 चे जारी केले जातात आणि गुंतवणुकीचा पुरावा म्हणून गुंतवणूकदारांना होल्डिंगचे प्रमाणपत्र मिळते. नॉन-क्युम्युलेटिव्ह पर्यायासह, नियमित उत्पन्न म्हणून व्याज मिळू शकते, त्याउलट, पुन्हा गुंतवलेले व्याज संचयी पर्यायामध्ये दिले जाते. यामुळे हे रोखे भारतातील सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे. गुंतवणुकीच्या रकमेच्या कोणत्याही कमाल मर्यादेसह कोणतीही व्यक्ती या बाँडमध्ये गुंतवणूक करू शकते. ज्येष्ठ नागरिक काही निकष पूर्ण केल्यावर मुदतपूर्व पैसे काढू शकतात. गुंतवणूकदार कोणत्याही संचयी किंवा नॉन-संचयी स्वरूपात व्याज पेमेंट प्राप्त करू शकतो.

10. गोल्ड ईटीएफ (GOLD ETF) is Best Investment Plan for the Middle Class for best returns.

गोल्ड एक्स्चेंज्ड ट्रेडेड फंड ही अशी गुंतवणूक आहे, जी सोन्याची गुंतवणूक आणि स्टॉक या दोन्हींचे मिश्रण आहेत. गोल्ड ईटीएफ सहजपणे खरेदी करता येतो आणि त्याचप्रमाणे कोणत्याही कंपनीच्या स्टॉकसह विकला जाऊ शकतो. गोल्ड ईटीएफ ही अशी साधने आहेत जी सोन्याच्या किमतीच्या आधारावर अवलंबून असतात आणि किंमतीबाबत ते पारदर्शक बनवतात. जोखमीच्या दृष्टीने बाजाराशी जोडलेली साधने अस्थिर असतात, तेव्हा अनेकदा जास्त परतावा दिला जातो. म्हणून, तुम्ही एखादे आर्थिक साधन खरेदी करण्याआधी, उत्पादन आणि बाजारपेठेतील त्याची स्थिती याबाबत संशोधन करणे आणि संपूर्ण योग्य माहिती मिळवणे उचित आहे. गोल्ड ईटीएफमधील गुंतवणूक उच्च तरलता प्रदान करते, ज्याचा स्टॉक एक्स्चेंजमध्ये सहजपणे व्यवहार केला जाऊ शकतो. तुम्हारला विकण्याचचा आणि खरेदी करण्याेचा इरादा ठरवण्यानचा फायदा. सुरक्षित कर्जासाठी सुरक्षितता म्हणून याचा वापर केला जाऊ शकतो आणि व्यवहार त्वरित होऊ शकतो.

11. प्रधानमंत्री वय वंदना योजना (PMVVY) is Best Investment Plans for the Middle Class Senior Citizens

प्रधानमंत्री वय वंदना योजना ६० वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या ज्येष्ठ नागरिकांसाठी उपलब्ध आहे आणि त्यांना दरवर्षी ७.४ टक्के खात्रीशीर परतावा देते. हि योजना पेन्शन उत्पन्न प्रदान करते, जे मासिक, त्रैमासिक, अर्ध-वार्षिक किंवा वार्षिक देय आहे. पेन्शनची किमान रक्कम रु. 1,000 आहे आणि ती दरमहा रु. 9,250 पर्यंत जाऊ शकते. योजनेत रु. 15 लाख गुंतवले जाऊ शकतात आणि कालावधी 10 वर्षांचा आहे. मुदतपूर्तीच्या वेळी, गुंतवलेली रक्कम संबंधित ज्येष्ठ नागरिकाला दिली जाईल; तथापि, ज्येष्ठ नागरिकाच्या मृत्यूच्या बाबतीत, त्यानंतर नॉमिनीला रक्कम दिली जाईल. ज्येष्ठ नागरिकांसाठी नियमित वेळेत नियमित पेन्शन मिळत राहते. 3 वर्षांनंतर आपल्याला यावर 75 टक्के पर्यंत कर्ज घेता येईल.

12. पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना

नावाप्रमाणेच, पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना ही एक योजना आहे, जी तुम्हाला मासिक बचत करण्यास मदत करेल आणि भारतातील पोस्ट ऑफिसद्वारे नियंत्रित केली जाते. एक योजना, जी सरकार समर्थित आहे आणि वापरकर्त्यांना दरमहा बचत करण्याची सवय लावते. कोणताही भारतीय नागरिक 1500 रुपयांपासून सुरू होणारे पोस्ट-ऑफिस मध्ये खाते सहजपणे उघडू शकतो.

ज्या दिवशी खाते उघडले जाते, त्या दिवसापासून योजनेचा 5 वर्षांचा परिपक्वता कालावधी सुरू होतो. गुंतवणूकदार वैयक्तिकरित्या किंवा संयुक्तपणे खाते उघडू शकतात. जर, कोणत्याही गुंतवणूकदार जो कर-बचत पर्याय ऑफर करणार्या  योजनेची वाट पाहत असेल त्याने याची निवड करू नये कारण ही योजना परिपक्वतेच्या रकमेवर किंवा गुंतवणुकीवर कोणतीही कर सवलत देत नाही. तुम्ही 2 किंवा 3 लोकांसोबत सहज खाते उघडू शकता. व्याजाच्या स्वरूपात दरमहा उत्पन्न मिळवणे शक्य आहे. तुम्ही तुमच्या नावावर एकापेक्षा जास्त खाती सहज उघडू शकता आणि मॅच्युरिटीनंतर कॉर्पसची गुंतवणूक त्याच योजनेत करू शकता. Post Office Monthly income Scheme is the Best Investment Plans for the Middle Class in rural or sub urban areas since long time.

Types of Investment Options गुंतवणूक पर्यायांचे प्रकार

गुंतवणूक सुरू करण्यापूर्वी, वेगवेगळ्या गुंतवणूक योजनांचे योग्य ज्ञान असणे आवश्यक आहे. बहुतेक गुंतवणूकदार त्यांच्या जोखमीच्या पातळीनुसार (कमी, मध्यम आणि उच्च जोखीम) गुंतवणूक करत असल्याने, गुंतवणुकीच्या पर्यायांचे प्रकार तपशीलवार पाहू या.

1. कमी जोखमीची गुंतवणूक (Low Risk Investment)

हे गुंतवणुकीचे पर्याय असे आहेत ज्या मध्ये अर्थव्यवस्थेतील किंवा व्यवसायातील बदलांकडे दुर्लक्ष करून निश्चित उत्पन्न मिळते. डिबेंचर, बाँड आणि मुदत ठेवी या वर्गवारीत येतात. याशिवाय, EPF, PPF, सुकन्या समृद्धी योजना, ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना आणि राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र यासारखे इतर गुंतवणुकीचे पर्याय आहेत, जे सरकारने सुरू केलेल्या योजना आहेत आणि कमी-जोखीम हमी परतावा देतात.

या गुंतवणूक योजनांद्वारे दिलेला परतावा नियतकालिक आणि पूर्वनिर्धारित असतो. जे गुंतवणूकदार त्यांच्या गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये अस्थिरता शोधत आहेत आणि कमी-जोखीम सहनशीलता आहे त्यांनी कमी-जोखीम गुंतवणूक पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार केला पाहिजे. कमी-जोखीम गुंतवणूक पर्याय गुंतवणूकदारांना सुरक्षित आणि निश्चित परतावा देतात.

2. मध्यम-जोखीम गुंतवणूक (Medium Risk Investment)

या गुंतवणूक योजनांमध्ये जोखमीचे ठराविक वय समाविष्ट असते परंतु ते गुंतवणूकदारांना जास्त परतावा देतात. मध्यम जोखीम गुंतवणुकीचे पर्याय ज्या गुंतवणूकदारांना मध्यम जोखमीची भूक आहे आणि ज्यांना स्थिर-उत्पन्न सिक्युरिटीजच्या तुलनेत तुलनेने जास्त परतावा आणि नियमित उत्पन्न मिळवायचे आहे.

संतुलित म्युच्युअल फंड, डेट फंड आणि इंडेक्स फंड या श्रेणीत येतात. जरी मध्यम जोखमीच्या गुंतवणुकीच्या पर्यायांमध्ये स्थिरता आणि कर्जाचा घटक असतो, परंतु त्यांच्या बाजाराशी संबंधित अस्थिरता मूळ रकमेमध्ये अडथळा आणू शकते. मध्यम जोखीम गुंतवणुकीच्या पर्यायांमध्ये स्थिरता आणि कर्ज यांचा समावेश होतो, तथापि, परताव्याशी संबंधित अस्थिरतेमुळे मूळ रक्कम गमावली जाऊ शकते. या साधनांशी संबंधित बाजारातील अस्थिरतेमुळे, नियमित निश्चित उत्पन्न मिळवणे शक्य होत नाही.

3. उच्च-जोखीम गुंतवणूक (High Risk Investment)

उच्च-जोखीम गुंतवणूक पर्यायांमध्ये, परतावा आणि जोखीम एकमेकांच्या थेट प्रमाणात असतात. या गुंतवणूक योजना गुंतवणुकीवर उच्च परतावा देतात तरीही; गुंतवणुकीतील जोखीम देखील जास्त आहे. इक्विटी म्युच्युअल फंड, कंपन्यांचे स्टॉक, डेरिव्हेटिव्ह आणि अगदी स्टॉक्स या श्रेणीत येतात. बाजार जाणकार गुंतवणूकदार ज्यांना बाजाराचे चांगले ज्ञान आहे आणि त्यांना उच्च-जोखीम सहन करण्याची भूक आहे आणि ते या गुंतवणूक पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करण्याचा विचार करतात. जरी या गुंतवणुकीच्या पर्यायांत लाभाची मर्यादा नसली तरी त्यात गुंतलेली जोखमीची पातळी देखील खूप जास्त आहे.

या गुंतवणुकीच्या पर्यायांवर एखाद्याला खूप जास्त परतावा मिळू शकतो, तरीही अस्थिर बाजारात पैसे कधी गुंतवायचे आणि कधी थांबायचे आणि जास्त परतावा असलेले पैसे कधी काढायचे हे महत्त्वाचे आहे.

वर नमूद केलेल्या पर्यायांव्यतिरिक्त, गुंतवणुकीची इतर अनेक साधने आहेत जिथे तुम्ही तुमचे पैसे गुंतवू शकता जसे की गोल्ड ईटीएफ, पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना, आरबीआय बाँड्स आणि ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना. तथापि, कोणत्याही गुंतवणुकीच्या मार्गात तुमचे कष्टाचे पैसे गुंतवण्यापूर्वी, तुमची आर्थिक उद्दिष्टे, गुंतवणुकीची क्षितिजे आणि जोखीम भूक यांचा विचार करणे शहाणपणाचे आहे.

योग्य गुंतवणुकीच्या पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करणे हा एक मार्ग आहे ज्याद्वारे एखादी व्यक्ती कमी कालावधीत श्रीमंत होऊ शकते. गुंतवणुकीचा कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी एखाद्याने त्यांची जोखीम प्रोफाइल आणि आवश्यकता काळजीपूर्वक मोजल्या पाहिजेत.